Raciąż.eu

Do Raciąża po II wojnie światowej wróciła grupka Żydów, której udało się przeżyć czasy hitlerowskiego okrucieństwa. Wkrótce na dom, w którym zamieszkali, napadła nocą grupa zbrojna, przebrana w mundury polskiego wojska. Kilku z Żydów zostało zamordowanych, a kilku ranionych. Jak podaje jedno ze źródeł był także problem z udzieleniem pomocy rannym w płońskim szpitalu. Motywy tego ataku mogły być różne, jednym z najbardziej prawdopodobnych była chęć przejęcia żydowskiego mienia, ale należy brać pod uwagę również inne przyczyny np. osobiste porachunki, lub karę za sympatyzowanie Żydów z komunistami.

Nazwa miasta Raciąż pojawia się w Kodeksie Koronnym z 1228r. jako Ratcenz, w Kodeksie Koronnym z 1250r. jako Ratcens, w 1319r. jako Racens, w 1345r jako Racias, a już w 1578r. jako Racziąż. Mało jest jednak prawdopodobne aby pochodziła ona od imienia Racimira, mimo iż tak sugeruje Słownik etymologiczny nazw geograficznych Polski. Autorytetem w tej kwestii wydaje się być prof. Karol Leopold Zierhoffer, filolog i lingwista, który w swojej pracy doktorskiej Nazwy miejscowe północnego Mazowsza wyjaśnia pochodzenie nazwy Raciąż. Wyrazy: ruski –ratz / walka/, prasłowiańskie- raciądz /rycerz/ i ratitise / walczyć z kimś/, nawiązują do charakteru obronnego grodu wczesnosłowiańskiego. To miejsce zamieszkania wojowników.

Podobny charakter miał drugi gród o tej samej nazwie, Raciąż w okolicach Tucholi oraz gród w Raciążku na Kujawach, gdzie rezydowali biskupi.

Inne wyjaśnienia znaczenia tego słowa to raciąga- człowiek z krzywymi nogami lub raciąg i raciążnica- nazwy roślin.

W nocy z 22 na 23 stycznia 1863 roku na Północnym Mazowszu padał deszcz. Drogą wiodącą z Raciąża do Płocka w całkowitych ciemnościach, ostrożnie, by nie natknąć się na stacjonujące gdzieniegdzie wojska rosyjskie, szedł oddział powstańczy – kiepsko uzbrojeni jeźdźcy i piechota dzierżąca w rękach kosy ustawione na sztorc. Pochodnie, którymi próbowano oświetlić sobie drogę, gasły. Ciemność utrudniała marsz. Szli wolno i najprawdopodobniej dlatego nie zdążyli. Tej nocy wybuchło powstanie styczniowe, a jego pierwszym celem miało być opanowanie Płocka, utworzenie tam siedziby powstańczego rządu, a przede wszystkim zdobycie broni.